Hrislam

            Hem Hristiyan hem de Müslüman olan birilerin var olduğunu hiç düşündünüz mü? Sanmam. Tabi Nijerya’nın dinlerini bilmiyorsanız böyle insanların varlığından haberdar değilsinizdir. Hristiyanlığı ve Müslümanlığı birleştirip yaşayanları tanımak istiyorsanız bu yazıya birkaç dakika ayırmanız yeterli olacaktır.

            Hrislam (Gerçekten tanrının mesajı, Oke-Tude veya İfeoluwa¹ misyonu), Nijerya’nın yerel dinlerinden olup hem Hristiyanlığa hem de İslam’a birlikte inanılan bir dindir. 1970’lı yıllarda Tela Tella isminde biri tarafından kuruldu. Bu din mensupları hem Kur’an’a hem de İncil’e inanırlar ve onları kutsal sayarlar. Bu dine inananların çoğu Nijerya’nın en kalabalık şehri olan Lagos’ta yaşamaktadır. Müslümanların Kâbe etrafında yaptıkları Tavaf ve Yeşu’nun askerlerinin Eriha’yı kuşattığı gibi onlar da belirli bir yerde koşu yaparlar. Yaklaşık olarak 1500 kişi bu Hrislam dinine mensuptur.

            Nijerya’da bu dinin iki farklı mezhebi vardır. İlk olarak 1970 yılında Tela Tella tarafından kurulmuştur. Tela Tella’ya göre, bir gün ona melek gelir ve der ki: “Bu misyonu (görevi) sana tanrı vermiştir.” Diğeri ise 1999 yılında Samson Saka tarafından kurulmuştur. Buna da Oke-Tude denilir.

            Hrislam dini mensupları, hem Kur’an’ı hem de İncil’i kullanırlar ve ibadetlerini bu iki kutsal kitaplardan pasajlar okuyarak açıklarlar. Onlar Hz. Muhammed’e (sav), Hz. Musa’ya ve Hz. İsa’ya inanırlar ve onları büyük peygamberler olarak kabul edip sevgi ve saygılarını gösterirler. İbadetlerinde Namaz vardır bunun yanında Hristiyanların kilise de yaptıkları ibadetlerde vardır. İbadet sırasında isteyen Allah’a isteyen Hz. İsa’ya dua eder. Ramazan ve Noel gibi İslam’a ve Hristiyanlığa ait dini günleri kabul edip kutlarlar. Her gün namaz kılarlar ve bu karma (sinkretik) dine insanları davet ederler.

            Hrislam dinindeki emirler Tela Tella tarafından açıklanmıştır. O, Authority² dağındayken Tanrı ona emir ve yasaklar hakkında bildirdi. Bu emirler ahlak, davranış, yeme içme, giyiniş tarzı ve temizlik gibi konuları içerir.

            Oke-Tude mezhebinde Pazar günü üç çeşit ibadet yapılır. Birincisi İslam’a ait, İkincisi Hristiyanlığa ait ve üçüncüsü de bunların karışımı şeklindedir. Bu ibadetlere Saka önderlik yapar. Fakat İfeoluwa mezhebinde Cumartesi günü ibadet edilir. Tela Tella, Müslümanların Cuma gününde Cuma namazı kılmaları ve Hristiyanların Pazar günü etmeleri nedeniyle, taraf tutmadığını göstermek için Cumartesi gününü tercih etmiştir.

            Cumartesi günü üç defa ibadet yapılır. İlk çıktığında Tela Tella kutsal kitaplardan pasajlar okur daha sonra bunların tam olmadığını söyler. Bu yüzden O kendi kitabını yazmaya başlar ve eserine “İfeoluwa kitabı” ismini verir. İfeoluwa mezhebimde yıllık bayramlar da vardır. Bu bayramlarda insanlar Authority dağına hacca giderler. Orada üç gün kalırlar ve ibadet ederler.

            Hrislam dinini benimsemiş olan Yoruba³ kabilesi, şayet İslam ahiret hayatında doğru ise namazlarının onları kurtaracağını inanırlar. Yok, şayet Hristiyanlık doğru ise kiliseye gitmiş olmalarının kendilerini kurtaracağına inanırlar.

1: İfeoluwa; Tanrı’nın dilediği veya Tanrı’nın misyonu.

2: Authority; Nijerya’da bir dağ.

Sevgili Okurlarım,

Sıra sizde, siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Yazar: Suleiman Usman IDRISS